In Memoriam Tvrtko Kulenović (2019 – 2023)

TVRTKO KULENOVIĆ (2019 – 2023)

13. aprila 2019. godinemnapustio nas je dobar čovjek, profesor, veliki bosanskohercegovački pisac Tvrtko Kulenović. Pisao je romane, putopise, priče, eseje iz oblasti teatrologije i književne teorije i kritike, radiodrame.

Obrazovao je generacije glumaca, reditelja, teatrologa i komparativista na  Odsjeku za scenske umjetnosti, komparativnu književnost i bibliotekarstvo (od osnivanja 1971.) na Filozofskom fakultetu u Sarajevu. Predavao je i na Akademiji scenskih umjetnosti u Sarajevu, Akademiji umjetnosti u Novom Sadu i Fakultetu dramskih umjetnosti u Beogradu (postidplomski studij).

Bio je upravnik  Narodnog pozorišta od 1999. do  2003., gdje je kao dramaturg djelovao davne 1968. Kao upravnik ponovo je uspostavio rad Male scene u Stolariji Narodnog pozorišta, a kasnije u zgradi Pozorišta. Djelovao na planu međunarodne saradnje i realizaciji domaćih tekstova, kao i na promišljenom profiliranju repertoara i istraživačkom i eksperimentalnom teatru.

Završio je jugoslavensku književnost na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a od 1965. do 1967. boravio je na Osmania University u Hyderabadu, Indija, gdje je studirao klasičnu indijsku i azijsku estetiku, posebno pozorište. Na Istituto del Teatro, Universita di Roma (1971), izučavao je commedia del' arte i njene veze s azijskim pozorištem. Doktorirao je 1974. s temom Teorijske osnove modernog evropskog i klasičnog azijskog pozorišta na Filozofskom fakultetu u Sarajevu. 

Bio je prvi predsjednik P.E.N. centra Bosne i Hercegovine, kao i redovni član Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.

Objavio je nekoliko stotina tekstova, od kojih sedamdesetak iz oblasti teatrologije, i knjige: Indija i umjetnost; Čakra – Istok Zapadu danas; Teorijske osnove modernog evropskog i klasičnog azijskog teatra; Lektira; Umetnost i komunikacija; Pozorište Azije; Lektira II; Galerije, Lektira III, te Rezime iz oblasti teatrologije i književne i umjetničke teorije i kritike. Iz oblasti proznog književnog stvaralaštva (romani, putopisi, pripovijetke i radiodrame) objavio je: Odanost jugu; Putovanje; Pejsaži zrelog doba; Karavan; Kasino; Mehanika fluida; Čovekova porodica; Istorija bolesti i Jesenja violina; Majka voda; Trag crne žuči; Glasovi: radiodrame; Vrata koja se njišu. 

Napisao je pet radiodrama. Radiodrama Smrt na fotografiji proglašena je za najbolji radiodramski tekst Jugoslavije na Festivalu radija u Ohridu 1989. i predstavljala je Jugoslaviju na festivalu Prix Futura u Berlinu iste godine, a radiodrama San o staklu predstavljala je BiH na istom festivalu 1994. Za potrebe Narodnog pozorišta u Sarajevu preveo je dramu Osveta ruske sirotice, autora Henrija Rousseaua – Carinika, koja je u režiji Želimira Oreškovića dobila Zlatnu masku Festivala malih i eksperimentalnih scena Sarajeva 1969, i dramu Georgesa Shéhadéa Povratak iseljenika koja nije izvođena. U toku rata

1992–1995, osim romana Istorija bolesti, knjige Rezime i radiodrame San o staklu, uradio je i poetsko-dokumentarni film Smrt u Sarajevu. Film je na festivalu dokumentarnog filma Joris Ivens u Amsterdamu dobio treću nagradu publike. 

Dobitnik je Šestoaprilske nagrade Sarajeva (1975), Nagrade Udruženja književnika BiH (1983), Dvadesetsedmojulske nagrade BiH (1989), Nagrade Društva pisaca BiH (1994), te nagrade Fonda Otvoreno društvo za najbolji roman 2000. godine.